İki hafta önce sinamiki parlak sarı çiçeklerini açmaya başladı. Ardından sonbaharda çiçek açan avize bitkisi de (Yucca gloriosa) bu gösteriye katıldı. Avize çiçeği parlak gri – yeşil kılıç gibi yaprakların tepesinde, upuzun bir çiçek sapı çıkartır. Aşağıdan yukarıya sırasıyla açan 5 – 7 cm’lik buzlu gibi çok tipik çiçekler sonuçta kocaman buket görüntüsünü alır. (Yaz başında da açan bir tür Yucca var ama o Y. Filamentosa‘dır.)
Ana vatanı ABD’nin güneydoğusu olan bitkinin doğada 4 çeşidi bulunuyor. Özellikle Y. Gloriosa kışın yağan kısa süreli kara, soğuğa dayanabiliyor. Aslında bitki yarı tropik ortam istiyor. Ege, Akdeniz bölgeleri gibi… En gelişmişleri 6 metreyi bulan Yucca’lar suyu geçirgen, özellikle zayıf, kireçli toprakları sever. Fazla yağış, köklerde su birikimi gövde de hastalıklar oluşturacağı gibi çürüme yapabilir.
Bahçenizde bu bitkiyi bulduğunuz, gezdiğiniz ortamlardan uzağa, gözle görebileceğiniz aşırı güneşli kuytu alanlara dikmelisiniz. Kılıç gibi keskin ucu sivri yapraklar vücudunuza batabilir. Çocuklar için tehlikeli olabilir. Yapısının dışında açtığı çiçekleri de tehlike yaratabilir; akşam üstü hava durulduğunda kendini belli eden tatlı kokusu arıları kendine çeker.
Havuz kenarlarında palmiyelerle birlikte görsellik için dikilen avize çiçekleri, gelecek arılarla başınıza iş açabilir. Arılar dışında tehlikesiz olan kelebekler ve arı kuşları bu çiçek özütünü kullanmak için etrafınızda uçuşabilir.
Çok değişik mimari görüntüsü olan bitkiyi bahçeniz büyükse gruplar halinde dikin. Deniz kenarında tuzdan etkilenmediği için doğal çit gibi kullanabilirsiniz. Ben Miami’de bahçeler arasında yapılmış avize çitlerini görünce önce yadırgamış sonra çok sevmiştim (Hele çiçekler açınca mükemmel oluyor). Bakımı basit, senede iki kez önce ilkbaharda sonra yaz ortasında gübrelenebilir. Açan geçmiş çiçek sapı, kurumuş alt yapraklar dışında bitki asla budanmaz.
Üretimi de bakımı kadar kolay. İlkbaharda kökten ayrılabilir, kışın ise kök kesilerek çoğaltılabilir. Hiçbir şey yapılmadığı takdirde olduğu yer etrafında zamanla yavru avize bitkileri görebilirsiniz. Bu fideleri alıp istediğiniz yere dikin.
Bahçeniz yoksa, sadece saksıda bitki bakabiliyorsanız, mekanınız büyükse avize bitkisi burada da kullanılabilir. Kök yapısı fazla gelişmediği için mükemmel saksı bitkisi olabilir. Yalnız dikkat edin saksıda bitki sevmiyor diye sulamayıp toprağı kurutmayın. Su verin, dibine kap koymayın yeter. Tepeden verdiğiniz dipten akıp gitsin. Bahçenizde su sevmeyen, sadece güneş isteyen bitkilerle gruplandırmalar yapabilirsiniz. Bitkiyi katırtırnakları, ilkbaharda açacak laleler, mercan çalısı, ipek çiçeği, alisyum, tüm kaktüsler, sedumlar, çiğdemlerle birlikte dikebilirsiniz. Renkleri doğru kullanın yeter. Avize bitkisinin fiyatı piyasada 1.5 milyon liradan başlıyor.
Yaprağı sarı, alacalı, çiçeği beyaz dışında pembe açan türleri de var. Çoğu ithal olduğu için değişik şekildekiler 5 milyondan başlıyor.
Murat Pilevneli.