Yeni bir siteye taşındınız. Hiç ağaç yok. Acilen yeşermesi lazım. Kavak, çam, meyve ağacı derken kafanız karışıyor. Ortam ılımansa, sarı rengi seviyorsanız, hiç çekinmeden mimoza dikin. Gri-yeşil renkte tül gibi yaprakları olan bu ilginç bitki, değişik, güzel kokulu çiçeklerini şubat ve mart aylarında açıyor.
Konuyla pek yakından ilgilenmeyenler, mimozalar ya da pembe Japon ayvaları açınca çok şaşırıyorlar. Aslında tüm bu ağaçlar doğru zamanda çiçekleniyorlar ama çok önemli bir ayrıntı: ilkbahar manolyaları bu vakit uyanıp açıyorsa o zaman kötü. Güzel havaya hemen aldanırlar, derhal açıp sonra donarlar.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü, mimozanın çiçeklenme zamanına rastladığı için bu çiçeği kendine sembol seçmiştir. Bizde, İstanbul’da Adalar’da, tüm sahil kesimlerinde ve ılıman dere kenarlarında mimoza örnekleri boldur. Anneannem Giresunlu’dur; kalenin ve bahçelerin mimozalarla süslü olduğunu söyler. Kim bilir belki de çoğu ölüp gitmiştir bile.
Mimozanın (Acacia Dealbata) anavatanı Güneydoğu Avustralya ve Tasmanya’dır. Kalkıp oralardan buralara kadar gelmiş. Bol güneşli, özellikle kuytu ama rüzgârlı ortamlarda, hatta her ortamda, asitli-süzek tüm topraklarda rahatlıkla gelişebilir. Tepesi hızlı büyüdüğü için ilk dikim yerini lütfen doğru seçin, şaşırtıcı bir biçimde gelişir. Devleşirse ve çevresine zarar vermeye başlarsa, mart ayından sonra çiçekler geçince istediğiniz kadar budayabilirsiniz.
Ben çiçekleri kopmuş, elde satılan mimozaları görünce çok üzülürdüm. Ama işin doğrusu, ağacı budamak. Çiçekler ne kadar çok kesilirse, bir sonraki sene o kadar fazla açıyor. Aynı leylak gibi, manolyanın yaprağını döken türü gibi…
Diplerden çıkan filizlerle ya da satın alacağınız herhangi bir fidanla siz de bir mimoza sahibi olabilirsiniz. Ama “ben zoru severim, tohumdan yetiştirmek istiyorum” diyorsanız hava hoş. Biraz zor, ama pembeleşmiş tohum keselerini bir kap suda kaynatın. 24 saat bekleyin, yumuşasınlar. Bu işlemden sonra dikeceğiniz her bir mimoza tohumu çıkacaktır. Keçi boynuzu ağacı da böyledir. İşlem yapılmazsa gelişmezler. Doğada asıl işi, kuşlar midelerinde yapıyorlar. Biz suyun kaynamasını bekleyelim.
“Mimoza, asitli toprakları sever” demiştim. Ya toprağınız kireçliyse ne olacak? Acilen kükürt serpmeniz gerekir. Toprağı asitlendirici karışım gübreler ve hazır topraklar da var, onlarla uğraşın. Öbür türlü, vaktinize yazık…
Güneyde açan Kıbrıs akasyası da mimozayla aynı aileden. Ama o ince, uzun yapraklı ve ilkbahar-yaz aylarında açıyor. Nasıl bizim mimoza güneye indikçe zorlanıyorsa, Kıbrıs akasyası da buralara çıktıkça kışın zorlanıyor. Hatta donuyor.
Kokusu son derece etkileyici olan mimozalar, parfüm sanayisinde kullanılıyor. Bu arada, alerjik bünyeliyseniz çiçekleri koklamaya kalkmayın. Her yeriniz kabarabilir!
Mimozalardan bir bahçe yapmak istiyorsanız, her çeşit ibreli çam türlerini, ilkbaharda açan erguvanları, toprağı asitlendirip yumuşatacak ıhlamurlarla beraber dikmelisiniz. Akçaağaçlarım her tipi, manolyanın yaprağını döken türlerini de deneyin. Devleşen, altı kelleşen ağaçlarda dip kısma bodur ve yayılan bitkilerden Porsuk, Akantus, Pittosporum ya da çim gibi yüzey örtücü bir bitki olan Hedera Sarmaşığı dikebilirsiniz. Alt kök sistemi yüzeyden gittiği ve kılcal olduğu için çimleyip gübrelemekle, havalandırmayla uğraşmayın, zarar verirsiniz.
Murat Pilevneli.