Her sene aynı işleri yapacağımız için, bu ay eski bir yazımı buraya aldım. Dilerim işinize yarar… Kolay gelsin.
Öncelikle sonbahar yaklaşıyor diye bahçenizle uğraşmayı kesmeyin. Daha yapacağınız çok iş var.
Eylül yazın sonu gibi… Ama küresel ısınma sonucu iklimler daha kuzeye kaydığı için bizim buralara kış geç gelmeye başladı. Siz yine de önlemlerinizi alın.
İşte bu ay yapılacaklar:
* Yeni ağaç, çalı ya da soğanların dikimine devam edin.
* Daimi yeşil çalıların yer değişimini şimdi yapabilirsiniz, pek zarar görmezler. Yanlız bunu toprağı sarsmadan, kökü dağıtmadan yapın ve hemen sulayın.
* Güllerden çelikler alın. Çiçeği bitmiş sarmaşık gülleri budayın.
* Fazlalaşmış yazlık bitkileri söküp birbirlerinden ayırıp dilediğiniz yerlere tekrar dikin.
* Bu dönemde açacak boylu çiçekli bitkileri yağmur ya da rüzgardan kırılmamaları için destekleyin.
* Saksılı bitkilerin gübrelenmesini bitirin. Soğuklar yaklaşıyor, tekrar sürüp sorun çıkartmasınlar.
* İlkbaharda açacak soğanlı bitkilerin yerleşimine başlayın, bu iş bu dönemde başlar, kasım başına kadar devam edebilir, geç kalmayın. Topraktaki soğan ne kadar uzun süre yağmuru, soğuğu yerse o kadar iyi çiçek açar. Bazı bahçıvanlar, kış ortasında ya da ilkbahara doğru da soğan dikiyorlar. Siz işi biliyorsunuz artık…
* İlkbaharda açacak tohumlu bitkileri de unutmayın, onları da serin.
* Daimi yeşil bazı bitkilerden çelik alıp camekanlı bir yere saksılı yerleştirin. İlkbahara kadar tutup havalar ısınınca dışarıya dikin.
* Çimlere tohum takviyesi yapabilirsiniz. Çökük yerlerde çimi kesin, kaldırın, altına toprak ilave edip tekrar kapatın.
* Çimleri yelpaze kılıklı aletle tarayın; döner başlıklı, yüzeyde kesikler atan aletle havalandırın. Aletleriniz yoksa bir ayakkabının altına sığacak kadar tahta kesin, üstüne uzun çiviler çakın. Tahtayı ayakkabınıza bağlayıp toprakta yürümeye başlayın. Çiviler saplandıkça toprak havalanacak. Yurtdışında özellikle bunun için tasarlanmış ayakkabılar var. Bata çıka çim yürüyüşünü severseniz bir yolunu bulup bir tane edinin.
* Şimdiden dökülmeye başlayan yapraklar varsa, temizlik yapın. Toprak yüzeyinde biriken malzemeler hastalık ya da zararlı böceklerin gelişimini hızlandırabilir.
* Balık havuzlarının üzerine ağ serin; dökülen yapraklar çürüyüp suyun kimyasını bozmasın. Bu, balıklar için çok zararlı.
* Sebze bahçeniz varsa marul tohumunu dikin.
* Elma, armut ya da sonbaharda meyve yapan ahududu ve böğürtlenleri toplayın. Kuşlara dikkat!
* Çilek severseniz hafif yamaçlı yerlere fideleri dikin.
* Cam seralardaki havalandırmalara dikkat. Kışa hazırlık yapın; kırık cam varsa tamir ettirin. Sulamayı da biraz azaltın.
* Suda köklenen son moda sümbülleri seviyorsanız (aslında bildiğiniz sıradan sümbül, sadece teknik biraz değişti o kadar!) şimdiden soğanları sıcak ortamda toprağa dikin. Işığı da iyi ayarlayın. Tepe verdiği zaman topraktan çıkartıp kökleri muslukta yıkayıp topraktan temizleyin. Üzeri soğan için boğumlu özel camların içine yerleştirin. Köklere su değecek biçimde olsun (ne az ne çok). Suyu her iki üç günde bir kontrol edip bekleyin. Yılbaşına doğru her yer sümbül kokmaya başlar.
* Bahçe toprağınız killiyse yağmuru iyi alabilsin diye çapalayıp kabartın. Önemli: Soğanlı, tohumlu ya da manolya, çam gibi yüzeyden köklü bitkilere dikkat, bu yerleri sakın çapalamayın!
Not:
Yazımda bahsettiğim özel camları Paşabahçe’de bulabilirsiniz. Çimlerinizde ayrık otu ya da başka yabani otlar varsa, ayıklamak için ucu çatallı bu aleti kullanın.
Murat Pilevneli.