Her sonbaharda renk seyretmek, yurdumuzun esas bitkisi olan çiğdemleri görmek için ormana spor yapmaya giderim. Şu sıralar yollarda böğürtlenlerin dışında kocayemiş de satılmaya başladı. Kocayemiş meyvesi (Arbutus unedo) kırmızı rengine ulaşırsa anlayın ki kış geldi. Yansın kaloriferler, yükselsin aidatlar!
Kocayemiş, dünyada özellikle Akdeniz kuşağında, İber yarımadasından Asya’ya kadar her yerde yabani şekilde yetişir. Gelişimi çok yavaştır. 25 senede 9 metreye ancak ulaşabilir. Hafif sulak arazilerde tek gövdeli ağaç gibi, daha kurak topraklarda çalı şeklinde gelişir. 25 metreye kadar gelişmiş nadir örnekleri İngiltere’de bulunur. Bitki İstanbul’da Yakacık sırtlarında, Trakya bölgesinde, Karadeniz ve Ege’de yetişir diye biliyorum ama çarpık kentleşme sonucu o verimli topraklar da yok ediliyor.
Kocayemiş yurtdışında çiçek ağacı olarak biliniyor. Odunu koyu kızıl – kahvedir. Huş, okaliptüs gibi yer yer soyulma özelliği var. Yaprakları yeşil küçük ve dişlidir. Kocayemiş aslında asitli toprak bitkisi diye biliniyor, tabiatta yanında gelişen pek çok bitki bu özelliği arıyor ama kireçli topraklarda da yetişebiliyor.
Bitki ufakken korunmaya ihtiyaç duyar. Zamanla, geliştikçe zorlu hava şartlarına da dayanabilir. Hava kirliliği, şiddetli rüzgar, deniz suyunun getirdiği tuz, aşırı soğuklar gelişmiş bitkiyi etkilemez. Kocayemiş kışın zedelense bile baharda kendine gelir. Kolay kolay da ölmez. Üretimi de zordur.
Yaz sonunda sarı yeşile dönüşen meyveler yenilebileceği zaman kırmızıya dönüşür. Yumuşak, hafif buruk tatlı bu meyveler aslında tohum kesesidir. Tohumdan gelişimini temmuzda yeni sürgünlerden çelikleme ile yapabilirsiniz. Tabiattan elle sökülürse asla tutmaz, profesyonel büyük makinelerle sökülünce tutar. Ben bahçeme yakın bir ormandan özellikle yol geçecek bölgenin tahliyesi sırasında pek çok kocayemiş getirttim. Hepsi de tuttu.
Unutmadan belirteyim, kocayemiş fazla yendiğinde sarhoş ediyor. Alkol etkisi yapıyor. Ormanda sarhoş ayı görürseniz şaşırmayın, bundan dolayıdır. Bitkide ayrıca C vitamini ve tanen bulunur. Tanen, kabız yapıcı, mikrop öldürücü güce sahiptir. İdrar yolu iltihaplanmalarında özellikle faydalıymış. Kurutulmuş yaprakları da suyla kaynatılıp içiliyormuş. İlgilenenlere duyurulur!…
Kırmızılaşmış yenebilir meyveler sırasında bir sonraki sene meyveye dönüşecek çiçekler de ortaya çıkar. Beyaz, pembe renkli, inci tanesi gibi çiçekleri Pieris bitkisine benziyor.
Bahçenize kocayemişi kışın hem yer örtüsü olup hem renk veren Erica, Calluna ile çiğdemlerle ya da yaprakları döküldüğünde bitkiye besin oluşturabilen Japon akçaağaçlarıyla beraber dikin. Gübresi, budanması normaldir. Ama, yazın dip sulaması yapın ki iyi gelişsin.
Piyasada orman fidanlıklarında nadiren satılanlar dışında, 1-1.5 metrelik yerli üretim yada ithal olanları bulabilirsiniz (ufak olanlar yerini severse iyi gelişiyorlar). Son senelerde devleşmiş örnekleride çoğaldı, şimdiden uyarayım büyükler çok pahalı, yeriniz ve bütçeniz elveriyorsa, renk için, meyvesi için, eğlence için bahçenizde tavsiye ederim.
Murat Pilevneli.
paylaşım için teşekkürler….
uzun zamandır bu bitkinin ismini öğrenmek istemiştim.nihayet bulabildim…böyle tatlı bir bitkinin sadece tropiklerde olabileceğini düşünüyordum ama yanılmışım…belki ben de bir adet alabilirim…
insanın iştahını arttırıyor…hımmm nefis…
ve artık fazlasıyla resim bulabilirim… anahtar kelime bulunmuştur…”Arbutus unedo”
iyi geceler…selametle…
Meyvelerini ekerek üretebilir miyiz. Ben denemek için ektim. Ama bu konuda bilgim yoktu. Şimdi ne olacağını görmek için bekliyorum…
slm adanadan halis cop
göndermiş oldugunuz agaçlar kurudu neden acaba kamput kocayemiş
Ben kimseye bir bitki yollamadim, bir yanlislik var herhalde.
merhaba arkadaşlar bu yemişten benim ilçemde yetişiyor adı ise dağ çileği ama bir arkadaşım şirin çileği bunlar dedi bilirsiniz şirinler vardır çizgi film orada da var bunlardan aynısı demek oralardada yetişiyormuş çok güzel meyvesi var doğa harikası bence kışın vahşi hayvanların yiyeceği bir yemiş ve biz insanların da faydalanacağı birşey agacı tam anlamıyla görsel şölen görmeniz gerek yakından muhteşem ben her hafta dağa gezi düzenliyorum arkadaşlarımı götürüyorum öğrensinler diye çok güzel ben sakaryadan bir doğa severim hoşçakalın de dostça kalın…..
Şilede yabani olarak yetişiyor. Reçeli çok güzel oluyor
slm.bizim buralarda ormanlık bölgelerde dağ çileği (şirin çileği) bulunuyor.birmiktar topladım.reçel yapmak istiyoruz, tarifini bilen varsa gönderebilir mi acaba, tşk..
Kocayemisleri akan temiz su altinda yikayin, Kabuklarini bicakla yarin, meyve kadar seker koyun, 2 saat kapta kalinca suyunu birakacak. 2 limon suyunu ilave adip karisimi kaynatin. 2 saat dinlendirin…
Bu kadarmis, kusuruma bakmayin ben sadece tercume ettim, mutfak islerinden hic anlamam…
şile de, rumelikavağında var,istanbul kasımpaşa köy(inebolu) pazarına sonbaharda geliyor. ESAS konu çiçekciler bunları yeşillik olsun diye kullanıyorlar. herşeyde olduğu gibi bundada KIYIM var…
ben bir gezgin,bir doğa gözlemcisive dağ rehberiyim.FETHİYEDE gurubumuzla her pazar dağlarda yürürüz ve heryıl bir bölgeden kocayemiş toplarız ama bu pazar(13/01/2008)gittiğimizde çok az bulabildik sanırım kuraklıktan.Ayrıca bitki türleriylede ilgileniyorum bu bölge gerçekten çok zengin.açıklamalar için tşkr.
Bu meyveden çok sık şekilde şilenin ömerli barajına doğru olan yamaçlarında buldum. çelikleme için yeni sürgün aramaya gideceğim.
Bilgiler için çok teşekkürler
Aldığım beş adet fideyi ektim. Çok güzel gelişti. Çevredekilere mevvasını göstermek için sabırsızlıkla bekliyorum. Çünkü Hopa’da bilinmiyor.
geçen yaz pazardan almıştım bu meyveden satan amca ismini bilmiyordu bende biraz meraklıyım sordum çevremde insanlara onlarda bilmiyordu tesadüfen sizin sitede rastladım ve meyve hakkında bilgileddim iyiki fazla yememişim bilgileriniz için teşekkür ederim
Trabzon Akçaabat Kuruçam Köyünden Ali Kemal DOKAP Projesi Kapsamında Bize Verilen Kocayemiş Fidelerini Yetiştirip Pazarlıyoruz.
İlgilenenlere Duyrulur.
kemal_kedikli@hotmail.com
her sonbahar sonunda mantar toplamaya gittiğimizde mutlaka koçayemişten de toplarız…
çok güzel bir meyve…
hem rengi hemde küçüklüğü ise ayrıca cezbedici…
bu meyve bizim memlekette yani kastamonu’da mevcut. bu yaz ben bol bol yedim. çok lezzetli gerçekten.
ben de zonguldak ta oturuyorum bu bölgede de yetişio kocayemiş gerçekten çok güzel burdakiler bu site de gözüken ağaçlardan daha da büyük olduğunu hatırlatıyım 🙂
Şu anda bu meyveyi yemekteyiz.Faydalarını merak ettik.gerçekten güzel bir tadı var.neden ticari olarak üretilmiyor ki.tadı ve faydaları müthiş.zonguldak ereğli asarlı köyü çevresinde de bol mktrda var.Fakat halk fazla bilmiyor.
karadenizde ormanlarda yetişiyor, burada yöresel adı anderana , Trabzonun köylerinde bu isimle biliniyor, geçen sene pazarda fideleri satılıyordu bir tane aldım diktim, bu sene bir salkım meyve verdi gercekten görünüşü çok güzel bugün aralık ayının onaltısı meyveleri kırmızı ya dönmeye başladı harıka bir güzellik,kış artık kendini göstermeye başladı
Dağ çileği, Kışın meyve veriyor. Güzel görünümlü,Tüplü fidan üretimini yapan tanıdığım var.Dikmek isterseniz, y_berk33@hotmail.com
Kocayemiş yada Yabani çilek ağacı Çok güzel görünümlü, kışın yapragını dökmez. Meyveside lezzetliymiş. İmkanı olan kişilere dikmelerini öneririm.
Belirtmiş olduğunuz Dağ çileği aslında Altın çileğin bir türü olup anadoluda yetişen dağ çileği yurt dışından gelen altın çilek diye anılan çileklerden çok daha kaliteli olup etken maddesi çok dafa fazla bulunmaktadır fakat işin sırrını öğretmemek adına satış kayıplarını düşürmemek adına farklı olarak göstermektedirler kanada vb ülkelerden gelen çilek altın çilek diye anılıyor onların yanında ülkemizde yetişen çilek Elmas çilek olmalı
Ayhan Aktar
bizim batı karadenizde yani Zonguldak’ta da yetişiyor. Biz adına biyredin deriz. çok güzel bir meyve.
Istanbul’un
incısı Heybeliada’da KASIM-OCAK Aylarında bulunur. BAŞAK Restaurant’ta
yemek sonrası belirtilen aylarda ikram edilir. Böbrek rahatsızlığı ile
Damar tıkanıklığına çok iyi geldiği ve bol C vitamini deposu oldu
doktorlar tarafından tespit edilmiştir.