Geçen hafta sonbaharın en iyilerini anlatmıştım. Ama bir baktım ki, hakkını yediğim pek çok bitki kalmış geride. Şimdi sıra onlarda…
Geçen haftaki yazımda sonbaharda renklenen bazı bitkilerin hakkını yemişim. Listedekiler benim en sevdiklerimdi. Halbuki kokulu çiçekli abelia, atkestanesi, ki şu sıralar nazara karşı bir numaralı kestanelerini atıyor, ateş çalısı Berberis, kuşların meyvelerine bayıldığı Calicarpa, Trakya’dan Karadeniz’e her yerde kendiliğinden çıkan süpürge otu Erica ve Calluna, kısmet ağacı Clerodendron, İngilizlerin meşhur duman ağacı Cotinus, yaprağını döken Cotoneaster, muhteşem çalı Fotergilla, ortanca, Hamamelis (bir çeşit fındık) bitkileri de listeye dahil olmalıydı.
Her şey bir yana, beni en çok cezbeden bitkilerden biri de şu sıralar meşeler… Yaprakları çok ilginç. Bizim rutubetli iklimimizde, kireçli topraklarda iyi gelişiyor. Meşe palamutu da cabası… Bu meyveler form olarak o kadar şeker ki, yenilmeyeceğini bilmesem kendimi tutamayıp ısıracağım (Meşhur kuyumcu Faberge’nin palamut koleksiyonu ilginizi çeker miydi? Nereden tekrar moda olduysa bizim kuyumcularda da şu sıralar dikkatimi çekiyor. Kayısı rengi altın ve üzeri küçük taşlılar muazzam. Ama Faberge’ninkilerde daha çok mine işçiliği vardı!)
Meşeleri sevme sebeplerimden biri de yapraklar döküldükten sonra çürüyüp toprağın asit değerini yükseltiyor olması. Hani o bayıldığımız açelyalar, kamelyalar, Erica, ortanca, manolya var ya; hep bu tip toprak isterler de!.. Manolya demişken daimi yeşil yapraklı manolyaları kışa gireceğimiz bu günlerde dikerseniz sonradan çok iyi gelişir. Çam türleri ve her türlü daimi yeşil yapraklı bitkilerin en risksiz dikim zamanı şimdidir. Toprak hala ılık, fazla rutubetli değil ve dikime müsait.
Yalnız gübreyi vermeyin! Bitkiyi uyandırmayın. Bakım amaçlılar için daha vakit var. İyi toprak, kestane toprağı, bahçenizde hazırladığınız çürümüş atıklar, siyah – beyaz gazete kağıtları, dökülmüş yapraklar dikimde mutlaka kullanılmalıdır.
Şu sıra dikilecek soğanlara gelirsek… Büyük merkitliri bol bol çeşit gelmiş. Dikim, bakımla ilgili yazımı haftaya bırakıyorum. Bugün yeterince yabancı isim ve türle kafanızı karıştırdım. Ama bu iş öyle düşündüğünüz gibi kolay değil. Canlıyla uğraştığınızı unutmayın. Onların da kaprisi, bakımı var.
Ağaç müzelerini ve ormanları gezmeyi ihmal etmeyin. Karşınıza pek çok çiğdem de çıkacak. Yapraklarla birlikte yerler renklenmiş olacak. Şaşırmayın.
Kendinizden önce özellikle çocukları götürün. Renk kültürleri şimdiden gelişsin…
Murat Pilevneli
Bir cevap yazın