Artık yeşil panjurlu evlerin yerine mor salkımlı evlerin hayalini kurmanızın vakti geldi. Mor salkım (Wisteria Sinensis), ilkbahar’dan yaza geçişin mis kokulu habercisi dir. Küçük bir fidecik’ken, iki üç sene sonra çiçek açmaya başlar. İster ufak bir ağaç, ister müthiş bir sarmaşık olarak yetişebilen, Papilionaceae ailesinden bu bitkinin anavatanı, Uzakdoğu’da Çin ve Japonya’dır.
Mor, beyaz, krem ve kırmızı renklerinin dışında katmerli olarak yetiştireceğiniz mor salkım, kendiliğinden duvara yapışamayacağından özel bir desteğe (tel, tahta, hasır örgü gibi) ihtiyacı vardır.
Tam güneşli ya da yarı aydınlık (günde dört beş saat güneş alan yerler) ortamlarda yetişir. Malzemelerle desteklenmez ise zamanla yer örtücü bitkiler gibi gelişebilir. Şevli, sorunlu üzerine basılmayacak alanlara öneririm.
Killi topraklar (toprağı elinize alıp, avucunuzda sıkın; yapışıp kalıyorsa killidir) bu bitki için idealdir. İlk dikim yapıldıktan sonra gelişmesi için bolca su vermeniz gereklidir.
Mor salkım bahçede yerinin değiştirilmesinden pek hoşlanmaz. Onun için yerini iyi seçin, sonradan üzülmeyin! Mesela lodosa açık aydınlık duvarlar mor salkım için idealdir.
Yılda iki kez budanması gerekir. Birincisi çiçekler geçtikten sonra çok az, ikincisi yaz sonuna doğru ya da kış sonunda yapılmalıdır. Fakat bu bitkiyi kendi halinde bırakırsanız zamanla dağınık ve müthiş bir form alacaktır. Doğal, budanmamış haliyle kimi mor salkımlar etkileyici Monet tablolarının ve Japon seramiklerinin baş konusu haline gelmiştir.
Fidanlıklar da küçük’ten yetişkin sarmaşıklara kadar, tek gövde üzerinde, şemsiye gibi budanmış heykelsi bir sürü mor salkım bulabilirsiniz. Tahmin edeceğiniz gibi yetişkin ve işlenmişler pahalı…
Önemli not: Sarı salkımla bu bitki aynı değildir. Sarı salkım (Laburnum x watereri) bir ağaç’tır. Ayrıca zehirli’dir. İnsanların gezdiği mekânlarda dikkatli kullanılması gerekli’dir. Fakat sarı salkımlarla şekillendirilmiş koridor şeklindeki yürüyüş yollarının da görüntüsü muhteşemdir.
Murat Pilevneli.