En yakın iki arkadaşım Londra’da yaşıyor. Gördükleri her muazzam çiçekli ağaçta sinir etmek için beni arıyorlar. İklimleri bizden ileride, benim favori süs kirazlarım, süs elmalarım orada bir ay önce açmış.
İstanbul’da son zamanlarda belediye otobanlara süs kirazı dikti de gidip gelirken senenin üç haftası doyasıya renk seyrediyorum. Ailem meyve ağacı sevmiyorum diye bana kızıyordu. Çünkü hep süs ağacı alıyorum. Şehir içinde meyve yetiştirmek, korumak çok zor. Fenerbahçe’deki bahçemde dedemin zamanında diktiği dev süs kirazı sokaktan geçen herkesin ilgisini çekiyor. İlkbaharın bu zamanında yeni sürgün bordo yeşil yaprakları katmerli pembe çiçeklerle buket buket dolanıyor. Sonra gelin süsü gibi dökülüp yerleri pembe halıyla kaplıyor.
Yurtdışında bu çiçekli dallar bitki aranjmanları için satılıyor. Ama buradaki az bitkiyle böyle kesmek imkansız gibi. Süs kirazı (Prunus serrulata kanzan) Japon bölgelerinde bolca kullanılan, o bölgenin doğal bitkisi. Dimdik füze gibi, aşağı şelale gibi sarkan ya da yayılarak piramit gbi büyüyebilen 3 tür gelişim yapısına sahip.
7 metrelik P.s.kanzan süs kirazlarının sadece biri. Beyaz ve katmerli P. Avium, P. Padus, önce pembe sonra beyaza dönüşen P. Shimidsu türleri ilkbahar çiçek bahçelerinde bolca kullanılıyor.
Ağacın çiçeği kısa dönemde de olsa çok özel. Claude Monet, Van Gogh, Pissarro izlenimci akım tablolarında bu tip ağaçları bolca kullanmış. Özellikle Monet’nin aşağı sarkan dallarda beyaz çiçekler açmışken, dibinde bir bankta oturan kadınlar resmi çok meşhurdur.
Her türlü, özellikle su tutmayan kireçli topraklarda, yarı gölgeden tam güneşe her bahçede gelişebilir. Rüzgardan korunaklı ortam çiçeklerin gölgesine iyi gelebilir. Grup halinde beyaz bir duvar önünde, daimi yeşil çamlarla beraber dikilebilir. Bitkinin bordo, kırmızı boğumlu gövdesi kadar sonbaharda yaprakların altın sarı rengi de önemlidir. Budanması çiçekler bittikten hemen sonra yapılır. Diğer zamanlardaki budamalar gri yaprak hastalığına sebep olabilir. 3 – 4 santim olan katmerli çiçekleri kokusuzdur. Bazen çiçeklerden sonra fazla görülmeseler de minyatür kirazlar oluşabilir.
İlkbaharda her türlü kiraz ya da mahlep ağacına aşı yaparak üretilebilir. Tohumundan üretmek çok zor ve yavaştır. Ufak fidanları eskiden devlet fidanlıklarında bolca bulunuyordu. Şimdi dev gibi gelişmiş ithal olanları bile her yerde var. Fiyatları 5 milyonla 300 milyon lira arası. Bu ağaçtan çekinmeyin, hızlı gelişip çok küçükken bile çiçek açabiliyor. Manolya gibi zahmetli değil. Şehir içindeki bakımsız apartman bahçelerine tavsiye ederim. Pembe günler dilerim.
Murat Pilevneli.
Bir cevap yazın