Evlerde ilkbahar dalları
Geçen ay soğanlı bitkilerin iç mekânda nasıl açtırılacağım yazmıştım. Şimdi de en son moda, ilkbaharda çiçek açan ağaç ya da çalıların iç mekânda zorlanarak çiçek açtırılması…
Kışın başlangıcından yaklaşık 5–6 hafta sonra yani ağır soğuklar bitince, istediğiniz bitkinin dallarını kesin. Leylak, manolya, forsythia, Japon ayvası, kartopu… Aklınıza gelebilecek her tip ilkbahar çiçeklisi… Kestiğiniz dalların bir ucunu, suyu rahat çekebilmeleri için elinizle -dümdüz bir bıçak kesiği olmasın!..- iyice parçalayın. Öncelikle dallara sıcak suyla duş yaptırın; sonra da içi kaynar su dolu bir kapta 3 – 4 saat bekletin. Bu işlemler bitince, ışıklı ama oda sıcaklığından biraz daha serin bir yerde çiçeklerinin açmasını bekleyin. Her gün sularını değiştirin; mümkünse ılık su verin. Üç hafta içersinde hepsi açacak. Bu zamansız gösteri için bu kadar eziyete değer doğrusu… Bu arada “seyredicez” diye ağaçların hepsini doğramayın haa, biraz da ilkbahara bırakın!
Kardelen’in gösterisi
Bu şeker bitkinin ismi Kardelen. Kışın bu dönemde açıyor. Anavatanı Trakya Bölgesi ve Balkanlar. Bahçe toprağınız killiyse ve beyaz çiçek seviyorsanız mutlaka dikin. Kardelenler çiçekli dönemlerinde rutubete bayılırlar. Işıklı ya da yarı gölgeli, çiçek açtığında üzerine basılmayacak ağaç dipleri gibi alanlarda deneyebilirsiniz. Bu bitki 10 – 20 cm. arasında bir uzunluğa sahip olup incecik, kırılgan bir gövde, çim kılıklı yapraklar ve o canım çiçeğinden oluşur. Bitki hem tohumlu hem de soğanlıdır. Soğanları toprak altında gruplaşarak çoğalır, her yıl daha fazla çiçek açar. Bu bitkide en dikkat edilecek husus: Onları sakın kopartmayın! Koparttığınızda çiçeği solduktan sonra oluşacak tohumu da yok edersiniz. Lütfen doğal şekliyle bırakın ve tohumların rüzgârla uzaklara taşınma olasılığını yok etmeyin. İlk dikimde doğru yeri seçin ve her sene toprağı çapalarken dikkat edin. Hatta mümkünse bu bölgeleri çapalamayın bile… Bir de yürürken dikkat edin. Bu dünyanın en gösterişli cücelerini ezmeyin!
Şubat ayında yapılacaklar;
* Bitkilerinize organik gübre verin. Bu dönemde yağan yağmur ve kar, besin maddelerinin toprağa karışımını hızlandıracak.
* Bu ay ağaç, çalı ya da meyve ağaçlarını çekinmeden dikin. Topraktan sökülmüş çıplak köklü bile olsalar korkmayın, tutarlar; tabii kök budaması doğru yapılmışsa… Bitkileri topraktan söktüğünüz zaman köklerinin ve tepesinin mutlaka budanması gerekiyordu.
* Yeni dikilmiş, kar yağışından sonra yamulmuş bitkileri hemen düzeltin. Oturduğunuz bölgede çok yağış varsa kar yağmadığı bir zamanda, bu tip yeni bitkilerin kök yüzeyine ağaç kabukları, yaprak artıkları ya da talaş dökün. Bu yöntem karın etkisini ve donun zararlarını biraz azaltacaktır.
* Kamelya ya da Japon ayvası gibi kışın açan bitkileriniz varsa ve çiçekleri solmuşsa budama işlemini yapabilirsiniz.
* Kelebek çalısı, sinameki, sumak gibi yaz sonunda ve sonbaharda çiçek açan bitkileriniz varsa onları da bu ay budayın. Yeni gövdeden sürüp açmaları daha kolaylaşacak.
* Manolya, çam türleri, defne ya da ligusturum gibi yapraklarını dökmeyen bitkileri de bu dönemde şekillendirebilirsiniz.
* Yasemin, clematis gibi yaz ortasında açan sarmaşıkları budayın.
* Mevsimlik soğanlı bitkilerin odunlaşmış kalıntıları varsa iyice temizleyin.
* Yılın sadece bu döneminde açan kardelenleri çoğaltmak için grup halindeki köklerini birbirlerinden ayırıp öyle dikin.
* Saksıda yetişen bitkileriniz varsa saksı değişimini şimdi yapabilir, kökleri çok gelişmişse budayabilirsiniz. Değişim yapmayacaksanız bile üst yüzeylerini kontrol edin, gerekiyorsa ilave toprak dökün.
* Sebzelerin fidelerini, bu dönemde kapalı bir mekânda yetiştirebilirsiniz.
* Kireçli toprak seven sebzeler yetiştirmek istiyorsunuz veya asitli bitkileriniz var. Eğer toprağınız buna uygun değilse, bu dönemde yüzeye özel toz kükürt dökün. Bu yöntem ilkbaharda gelişimlerine yardımcı olacaktır.
* Meyve ağaçlarına suni gübre verin. Budama işlemlerini tamamlayın.
* Son olarak bahçenizdeki kuşların sularını ve yiyeceklerini kontrol edin. Kar yağınca yiyecek bir şey bulmaları imkansızlaşıyor.
Murat Pilevneli.